KUDUZ (RABİES)

Kuduz; hasta hayvanın ısırması sonucu, enfekte tükürüğün bütünlüğü bozulmuş deri yada mukozalara teması yoluyla bulaşan ve akut beyin iltihabı sonucu ölüme neden olan viral bir hastalıktır.

ETKEN; Rabies virus' tür ve Rhabdoviridae ailesindendir. Evcil hayvanlar (köpek, kedi, sığır, koyun, keçi, at) ve vahşi hayvanlar(kurt, çakal, tilki, kokarca, gelincik) virusun taşıyıcısıdırlar. Fare, sıçan, sincap, hamster, kobay ve tavşan gibi hayvanların ısırıkları ile bulaşmamaktadır.

BELİRTİLER:

Hastalığın üç evresi vardır:

Prodromal başlangıç dönemi, saldırgan dönem ve felç dönemi. Hastalık belirtileri ortaya çıktıktan 3-7 gün sonra hayvan ölür.

Başlangıç dönemi 2-3 gün sürer. Davranış bozuklukları olur ve beden ısısı artar. Hayvan ısırık bölgesini yavaş yavaş ısırmaya ve tırmalamaya başlar.

Saldırgan dönem 2-4 gün sürer. Kuduz hayvan başlarda ürkek ve korkak olur, yabancı cisimlere karşı ilgisi artar. Alışık olmadığı gıdaları yeme isteği olur.İştah azalır

buna karşı su içme isteğinde belirgin bir artış görülür.Hasta hayvan sık sık idrar yapar. Gözlerde irileşme ve kızarıklık olur. Hasta hayvanlar loş yerlere saklanmayı sever. Kediler dolap ve kanepe altlarına saklanır. Bilinç giderek kaybolur ve hırçınlaşarak her şeye karşı saldırgan olurlar. Ağız ve çene kaslarının felci nedeniyle yutkunma güçlüğü ve ağızda bol salya akışı gözlenir. Maksatsız havlama ve miyavlama dikkati çeker.

Felç dönemi 2-4 gün sürer. Hastalık ilerledikçe öncelikle ısırılan organdan başlayan ve daha sonra tüm vücutta felçler meydana gelir. Havlaması değişir ve salyası belirgin olarak artar. Hayvan rahat hareket edemez,dengesini kaybeder, zig-zag çizerek yürür ve daha sonra yere düşer. Tam felç gelişmesinden sonraki 1-2 gün içerisinde hayvan ölür. Kuduza yakalanmış hayvanlar 1 hafta içinde mutlaka ölürler.

BULAŞMA:

Kuduza yakalanmış bir memeli hayvanın (özellikle köpek) ısırması ve yaralaması ile, Kuduz hayvanın salyasının sıyrık veya çatlak deriye, göz ağız veya buruna temas etmesiyle, Kuduz hayvanın salyası ile bulaşık eşyanın (tasma, yular, dizgin vb.) yaralı deri ile temas etmesi ile, Kuduz hayvan tarafından tırnaklanarak meydana gelen yaralanmalar ile, (hayvanın tırnağı kendi salyası ile bulaşık ise) Virus, vücuda girdiği yerde bulunan sinirler yoluyla beyine gider, yerleşir ve orada çoğalır. Virusun vücuda girmesi ile hastalığın ortaya çıkması arasındaki süreye Kuluçka Dönemi denir. Genel olarak kuluçka süresi insanlarda 2-8 haftadır Hayvanların virusu bulaştırıcılık süresi de değişkenlik göstermektedir. Kedi ve köpekler klinik semptomların başlamasından 3 ile 10 gün öncesine kadar virusu bulaştırabilirler.

KORUMA: Aşılama ile olur. 4 aylık ya da daha yaşlı her sağlıklı kedi mutlaka aşılanmalıdır. Yıllık aşı tekrarı bir doz yapılır.

KAYNAKLAR:

American Association of Feline Practitioners/Academy of Feline Medicine. Recommendations for Feline Immunodeficiency Virus Testing. The Compendium on Continuing Education for the Practicing Veterinarian. 1997: 1105-7.August, JR. Preventive Health Care and Disease Control. In Sherding, RG (ed.) The Cat: Diseases and Clinical Management. Churchille Livingstone. New York, NY; 1994: 524.Barr, MC; Olsen, CW; Scott, FW. Feline viral diseases. In Ettinger, SJ; Feldman EC (eds.) Textbook of Veterinary Medicine. W.B. Saunders Co. Philadelphia, PA; 1995: 409-435.Barr, MC. Feline immunodeficiency virus. In Tilley, LP; Smith, FWK (eds.) The 5 Minute Veterinary Consult. Williams and Wilkins. Baltimore, MD; 1997: 584-5.Bell, FW. Recommendations for FeLV- and FIV-positive cats with cancer. In August, JR(ed.) Consultations in Feline Internal Medicine. W.B. Saunders Co. Philadelphia,PA;

1997: 572-8.Dow, DW; Hoover, EA. Central nervous system infection with feline immunodeficiency virus. In August, JR (ed.) Consultations in Feline Internal Medicine. W.B. Saunders Co. Philadelphia, PA; 1997: 403-405English, RV. Feline immunodeficiency virus. In Bonagura, JD (ed.) Current Veterinary Therapy XII. W.B. Saunders Co. Philadelphia, PA; 1992: 280-286.Hopper, CD; Sparkes, AH; Harbour, DA. Feline Immunodeficiency Virus. In Chandler, EA; Gaskell, CJ; Gaskell, RM (eds.) Feline Medicine and Therapeutics. Blackwell Scientific Publications. Cambridge, MA; 1994: 506-514.Sherding, RG. Feline immunodeficiency virus. In Birchard, SJ; Sherding, RG (eds.) Saunders Manual of Small Animal Practice. W.B. Saunders Co. Philadelphia, PA; 1994: 91-3.Squires, RA. Pathogenesis, prevention and treatment of feline retroviral infections. Presented at the 79th Annual Convention of the Wisconsin Veterinary Medical Association. Madison, WI; October 16, 1994.Zenger, E; Wolf, AM. An update on feline retrovirus infections. In Kirk, RW; Bonagura, JD (eds.) Current Veterinary Therapy XI. W.B. Saunders Co. Philadelphia, PA; 1992: 272-277.

Okuyacağınız yazılar tamamen bilgilendirme amaçlıdır. Veteriner hekiminize danışmalı ve detaylı bilgi almalısınız.