Kediniz yürürken karnıyla parkelerinizi cilalıyor mu?
Yemek kabı sizin tabağınızdan daha mı büyük?
Onu taşımakta zorlanıyormusunuz?
Mama kabıyla sizinle geçirdiğinden daha mı fazla vakit geçiriyor?
Köpeğiniz artık sizinle yürüyüşe çıkmak istemiyor mu?
Ona baktığınızda belini göremiyor musunuz?
Çoğu kedi sahibi kedilerinin şişmanlamış halini daha çok beğeniyor olsa da, aslında kedilerinin büyük sağlık problemleri ile karşı karşıya olduğunun farkında değillerdir. Eğer kediniz veya köpeğiniz obez ise, obezitenin sebep olabileceği sağlık problemlerini, obeziteye neyin sebep olduğunu ve nasıl tedavi edilmesi gerektiğini bilmelisiniz. Kedi ve köpeklerdeki obezitenin ana nedeni çok fazla gıda tüketimidir ( tıpkı diğer memelilerde olduğu gibi...)
Ne yapmalıyız?
Kedimizi günlük 2 ila 4 küçük öğünler halinde beslemeliyiz. Birçok hayvan sahibi normal porsiyonun üzerinde mama vermeyi daha uygun bulurlar. Bir Kedi ve Köpeğin öğünü, bir insanın öğününün yaklaşık 1/25 i oranında olmalıdır... Obezite riski olan köpekler ise günde tek öğün ya da az az sık sık beslenebilirler. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta kedi ya da köpeğinizin veteriner hekiminizin verdiği ölçülerde özel mamalarla beslenmesi ve abur cuburdan uzak beslenmesidir.
Kediler, çoğu memeliden farklı olarak karbonhidratları sindiren enzim olarak adlandırılan ve tükürükten salgılanan mylase enzimine sahip değillerdir. İnsanlar ve köpeklerde karbonhidratlar ağızda sindirilmeye başlandığı halde kedilerde bu böyle değildir. Kediler insanlar ya da köpeklerden daha düşük ölçülebilir amilaz aktivitesine sahiptirler. Kediler karbonhidrat tüketicisi olarak yaratılmamışlardır.
Bazı kalitesi düşük kuru mamalar un ve şekeri çok yüksek miktarlarda içerirler. Kilo alımında en etkili olan da yine yağ, karbonhidrat ve şekerlerdir. Bu yüzden içeriğinin ne olduğunu çok iyi bildiğimiz, sindirilebilirliği ve yararlanımı yüksek olan veteriner diyetlerini tercih etmeliyiz. Aksi halde kedi ve köpeğinize bolca posa vermiş olursunuz ve bu size dışkı olarak geri döner. Aldığınız mama sadece tokluk hissi vermemeli aynı zamanda yararlanılabilir olmalıdır. İçeriği sadece nişasta, yağ ve tatlandırıcılarla, gıda boyalarıyla dolu bir mamanın ne size ne de sevimli dostunuza bir yararı vardır. Satın alınan kuru kedi mamalarının birçoğu özellikle market mamaları ve açıkta satılanlar gıda boyalarıyla, un, şeker ve koruyucu katkı maddeleriyle gerçek bir etmiş gibi pazarlanırlar. Aslında birçoğunun içinde yararlanılabilir bir protein kaynağı yoktur. Bu şekilde beslenme ile sağlık problemlerine ayıracağınız bütçeyi biraz arttırmanız gerekebilir.
İdeal bir kedi dieti yüksek protein içermelidir. Kediler büyük karbonhidrat yükünü kontrol altında tutamazlar. Karbonhidrattan zengin bir öğün sonrasında Kedi ve Köpeğin kan glikoz(şeker)seviyesi normalden çok uzun süre çok yüksek seviyede
kalır. Bu şeker hastalığı için risk oluşturabilir. Bu risk aynı şekilde köpekler için de geçerlidir.
Hepimiz, evcil olmayan kedilerin fare ve kuşları bir gıda kaynağı olarak gördüklerini ve onları yakalamak için nasıl can attıklarını biliriz. Avlanma içgüdüsel bir davranıştır ve vahşi doğadan günümüze aktarılmış bir mirastır. Avlanma karnivorlar (etçiller) için beslenmenin doğal halidir, fare ve kuşlar vahşi bir kedi için mükemmel bir diyettir. Evcil kediler için aynı şeyleri söylemek imkânsızdır çünkü avlanarak birçok hastalığa da davetiye çıkartılmış olunur.
Kedi ve köpeğimin obez olup olmadığını nasıl anlarım?
Obezite kedi ve köpeğinizin ideal kilosundan en az %20 fazla olması şeklinde ifade edilebilir. Kedi ve köpeğinizin ideal kilosunu saptamak insanlarda olduğu gibi kolay değildir. Kedi ve köpek ırkları arasındaki yapısal farklılıklar, insanlardaki gibi Vücut-Kitle İndeksi hesaplanmasına izin vermemektedir. Bir Tekir, bir Siyam kedisinden daha ağırdır.Ya da bir Danua bir Pincher dan... Bu sebeple, onlardaki obezite vücut kondisyon skoru kullanılarak saptanabilir ( body condition score = BCS ). BCS genellikle 1 den 9 a rakamlarla derecelendirilir. 5 ideal ve 9 obez anlamına gelmektedir..
Bu durumda kedinizin şişman olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz? Hafifçe yanlarından tuttuğunuzda kaburgalarını hissedebiliyor musunuz? Az bir yağlanma normal sayılabilir. Köpeğinize yukarıdan baktığınızda belini görebiliyor musunuz? Evet, kedi ve köpekler mutlaka bir bele sahip olmalıdır...
Evet, kedim-köpeğim şişman, bu durum tehlikeli mi?
Kısa Cevap: EVET.
Uzun Cevap: Obezitenin sebep olduğu bir çok ciddi hastalık vardır; Diabetes mellitus (şeker hastalığı),Hepatic lipidosis (karaciğer hastalığı),Artrit, kalça çıkığı, omurlarda disk problemleri (fıtık) ,Ligament yırtılmaları gibi hareketlerde güçlük yaratabilecek diğer iskelet problemleri,İdrar yolları hastalıkları ('sistit'),Solunum güçlüğü (akciğer hastalıkları),Kalp yetmezliği,Böbrek hastalıkları,Anestezi riskinde artış,Ameliyat komplikasyonları riskinde artış,Kabızlık, aşırı gaz ve pankreas hastalıklarını içeren sindirim sistemi problemleri,Sıcaklığa karşı hassasiyet,Deri hastalıkları, Tüy problemleri,Enfeksiyonlara karşı direncin azalması(Özellikle viral hastalıklara),Egzersize karşı hassasiyet (egzersiz intoleransı),Ağrı nedeniyle hassasiyet ve sinirlilik hali,huzursuzluk.
Aşırı kilo , vücudun ihtiyacından daha fazla kalorinin alınması sonucu oluşur.. Eğer kedi veya köpeğiniz kısırlaştırılmış ise daha az kalori harcayacaktır. Çok aktif bir kedi-köpeğiniz varsa çok fazla kaloriye ihtiyacı var demektir. Aksi halde verilen fazla kalori vücutta yağ olarak depolanacaktır. Birçoğumuzun kedisi evde yaşar ve zamanın
çoğunu evde uyuyarak geçirir. Eğer kediniz enerjisini kendisini sıcak tutmak için harcamıyorsa ve avlanmaya ihtiyacı yoksa az miktarda kedi maması ihtiyacını karşılayacaktır.
Köpeğiniz de daha az egzersiz yapıyor ve daha az oyunlar oynuyorsa, avlanmak sadece bir hayalden ibaretse onun da fazla gıdaya ihtiyacı yok demektir.
Kedi ve köpeğinize verdiğiniz mamanın miktarına dikkat edin. Unutmayın ki birkaç kiloluk bir Kedi ve Köpeğin ve sizden oldukça küçük olan köpeğinizin sadece az miktarda ve belirli gramajda mamaya ihtiyacı bulunmaktadır. Ona sevginizi göstermek için ödül yiyecekleri ve ekstra yemek vermek yerine, vaktinizi onunla harcayın ve oyunlar oynayın ona ilgisini çekecek oyuncaklar alın.
Fazla Kiloların verilmesi
Eğer kedi-köpeğiniz aşırı kiloluysa yani standartların bir hayli üzerindeyse mutlaka onu veteriner hekiminize muayeneye götürün. Aşırı kilonun altında yatan sebep bir rahatsızlığa bağlı olabilir ve bilinçsizce uygulanacak diet ve hızlı kilo verme onun sağlığını tehlikeye sokabilir. Gıdası kesilen obez kediler karaciğer yağlanması (Fatty Liver Syndrome) ile karşı karşıya kalırlar ve bu hastalık ölümcül olabilir... Kilo verme kademeli olmalıdır ve sağlıklı bir diyet ile bol egzersizden oluşmalıdır. Köpeğinizin ırkının standartlarına uyması için ondan çok sizin çaba harcamanız gerekecek... Ona uygun Düşük kalorili bir diyet seçimini veterinerinizin kontrolü altında gerçekleştirmelisiniz. Günlük alması gereken mama miktarı ve kalori onun standart kilosuna göre belirlenmeli ve kademeli olarak kilo verdirebilmelisiniz.
Çoğu kedi ileri derecede obez değildir. Fazla kiloların sebebi genellikle düzensiz beslenme ve hareket eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Aşağıdaki küçük ipuçları onun olması gerektiği kiloya ve kaliteli yaşam standartlarına kavuşmasını sağlayacaktır. Sadece veteriner kliniklerinde satılan kaliteli yemlerden kullanın. Ucuz mamaların içeriği kaliteli değildir ve fazla miktarda katkı içerir. Dolayısıyla biyo yararlığı yüksek değildir, kediniz mamanın çoğunu sindiremeden dışkı olarak atacaktır.
Mamayı belirli öğünler halinde verin. Kediler ve köpekler tıpkı insanlardaki gibi sıkıntıdan dolayı da yemek yerler. Mama paketinin üzerindeki ölçülere uyun ve günde 2-3 öğün olarak paylaştırın. Asla ölçüyü aşmayın.
Obez kedinizi yaş mama ile besleyebilirsiniz. Genellikle kuru mamada daha fazla karbonhidrat bulunmakta ve içeriğinde yeterli derecede su bulunmamaktadır. Yaş mamalar, kedinizin daha çabuk doymasını sağlar ve vücut tarafından daha rahat kullanılır. Kuru mama verdiğinizde de bol ve taze su vermeyi ihmal etmemelisiniz. Yaş mama kullanırken dikkat etmeniz gereken en önemli husus kedinizin ağız ve diş sağlığıdır. Yaş mama hızla tartara neden olabilir. En azında normal kilosuna dönene kadar ödül yiyeceklerinden sakının. Onunla değişik oyunlar oynayın. Unutmayın ki onun doğasında avlanmak, alan koruma, kışın sıcak ve yazın serin kalabilme, eş bulma ve üreme vardır. Onlar için hareketli ve otomatik oyuncaklar edinin. Onu kovalayın ve onun da sizi kovalamasına izin verin. Kedinize bir kedi ağacı alıp oyuncaklarını üzerine asın ve ilgilenmesi sağlayın. Ağacın üst noktasına biraz çim ve kediotu(CATNİP) koyun ve hareket edip oraya ulaşması için teşvik edin.
Verilen kiloların korunması
Kedi veya köpeğiniz fazla kilolarını verdiğinde ve zorlanmadan hareket etmeğe başladığında sakın rehavete kapılmayın ve uyguladığınız programı devam ettirin. Fazla mama vermeyin. Kedinizi hareket etmeye teşvik edin. Unutmayın ki sizin bilinçli davranmanız onun ömrünü ve hayat kalitesini artıracaktır.
Obezite Teşhisi:
Hayvanlarda insanlardakinden farklı olarak beden kitle indeksi ölçümü yapılamadığından, ırklar arası farklılıklar söz konusu olduğundan Vücut kondisyon skoru baz alınarak obezite teşhisi konulabilir.
Okuyacağınız yazılar tamamen bilgilendirme amaçlıdır. Veteriner hekiminize danışmalı ve detaylı bilgi almalısınız.
Comments