Coccidia'lar kedi ve köpeklerin sindirim kanallarında yaşayan ve çoğalan küçük protozoanlardır (tek hücreli mikroskobik canlılardır). Bu parazit daha çok 6 aydan küçük kedi ve köpekleri etkilemektedir. Erişkin kedi ve köpekler ise immun sistemleri baskılandığında ya da herhangi bir stres faktörüne maruz kaldıklarında bu parazitlerin
etkisi altına girerler.
Örneğin; sahip değişikliği, yaşadığı ortamın değişikliği ve diğer hastalıkların varlığında Coccidiosis baş gösterebilir. Kedilerde ve köpeklerde, en çok Isospora olarak adlandırılan Coccidia türü mevcuttur. I. felis ve rivolta kedilerde en çok görülen İsospora cinsidir. Hangi cins olursa olsun, biz genel olarak hastalığı "Coccidiosis" olarak adlandırmaktayız. Bebeklikten itibaren doğal bağışıklık gelişmeye başlar. Yetişkinlikteki bir kedi-köpek bu paraziti bağırsaklarında taşıyabilir, dışkısında görülebilir ancak hastalık belirtisi göstermeyebilir.
Coccidia Nasıl Bulaşır?
Yavru bir kedi barsaklarında coccidia organizması ile dünyaya gelmez. Bununla birlikte, doğduğu zaman, yavru kedi annesinin dışkısına karşı herzaman korumasızdır ve eğer anne infektif kistleri dışkı ile çıkartıyorsa yavrunun hastalığı alması kaçınılmazdır. Bu durumda genç hayvanların bu kistleri ağız yoluyla alma olasılıkları çok yüksektir. Böylece Coccidia yavru kedi ve köpeğin sindirim sisteminde hızla gelişmeye başlayacaktır. Altı aydan küçük genç kedi ve köpekler genellikle coccidia'ya karşı bağışıklık sahibi değillerdir., Bu parazitler genç hayvanların barsaklarında hızla üreyecekler, sayıları hızla artacak ve yavruları enfekte edeceklerdir. Çoğu zaman ciddi problemlere sebep olacaklardır.Kuluçka süresi yaklaşık 13 gün olduğu için bu hastalığa yakalanan kediler genelde 2 haftalık veya daha büyüktürler. Her zaman olmasa da enfeksiyon genelde anneden yayılır. Enfekte olan hayvanları diğerlerinden ayırmak gerekir.
Coccidiosis'in Belirtileri Nelerdir?
Coccidiosis'e maruz kalan bir hayvanda primer olarak görülen ilk semptom İSHAL'dir. İshal infeksiyonuna seviyesine göre hafiften şiddetliye doğru değişebilir. Kan ve mukus (sümüksü madde) dışkıda mevcut olabilir, özellikle de ilerlemiş vakalarda... Hastalıktan ciddi olarak etkilenmiş hayvanlarda kusma, iştah kaybı olacak ve vücutta sıvı kaybı gelişecektir (dehidrasyon) ve bazı örneklerde hastalıktan ölüm görülecektir. Veteriner hekim tarafından yapılan mikroskobik fecal-dışkı muayenesi ile kistlerin varlığı tespit edilebilir ve hastalığın teşhisi kolaylıkla konabilir.
Tehlikeler Nelerdir?
Coccidiosis’e çoğu vaka hafif seyretmesine karşın, şiddetli vakalar da nadir değildir. Kanlı ishal şiddetli sıvı kaybına ve hatta ölüme neden olabilir. Diğer parazitler, bakteriler ya da virüslerle enfekte ya da başka bir hastalığı olan hayvanlarda ölüm sıklıkla gözülür. Coccidiosis oldukça bulaşıcıdır, özellikle de yavru kediler ve köpekler arasında...
Coccidiosis'in Tedavisi Nedir?
Stres bu hastalığın gelişiminde önemli rol oynar. Yeni sahiplenilen bir kedi eve getirildikten sonra ishal başlayabilir. Bu hastalığın kuluçka süresi 13 gündür.Eğer kedi yeni sahibiyle haftalardır birlikte ise coccidiosisin bulaşma evresi daha sonra başlamıştır.Neyse ki, Coccidiosis tedavi edilebilir bir hastalıktır. Coccidia'nın önlenmesi ve tedavi edilmesi için etkili olan ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar organizmayı öldürmezler, parazitin üreme yeteneğini baskılarlar. Bu nedenle coccidia'nın barsaklardan temizlenmesi çok hızlı değildir. Protozoa'nın üreme yeteneğinin durdurulması ve yavru kedi - köpeğin bağışıklık sisteminin gelişmesi vücudun bu hastalıktan kurtulması için önemlidir. İlaç tedavisinin bir ila üç hafta süre ile devam etmesi gerekmektedir.
Coccidiosis'i Engellemek veya Kontrol Etmek Mümkün mü?
Bu hastalık dışkı ile bulaştığı için korunulmalıdır. Tüm fecal materyaller temizlenmelidir. Hayvanların barındığı mekânlardaki su ve gıdalar dışkı ile bulaşık olmamalıdır. Daima temiz su bulundurulmalıdır. Çoğu dezenfektanlar coccidia'ya karşı çok iyi çalışmazlar. Dışkıyı yakmak ve buharla temizlik yapmak, kaynamış suya daldırma yöntemini kullanmak ya da %10 amonyak solüsyonlarını kullanmak coccidia’yı öldürebilmek için kullanılan en iyi yöntemlerdir. Coccidia donmaya, soğuğa karşı dirençlidir. Hamamböcekleri ve sinekler mekanik olarak coccidia etkenlerini bir yerden bir başka yere taşırlar. Fareler ve diğer hayvanlar coccidia'yı ağız yoluyla alabilirler ve bir kedi tarafından avlandıklarında o kediyi enfekte edebilirler. Bu yüzden, insektler ve rodentlerin kontrolü coccidiosis’in engellenebilmesi için oldukça önemlidir.Kedi ve köpekleri enfekte eden coccidia türleri insanları enfekte etmemektedirler. Zoonoz değillerdir.
Okuyacağınız yazılar tamamen bilgilendirme amaçlıdır. Veteriner hekiminize danışmalı ve detaylı bilgi almalısınız.
Comments