Feline Rhinotracheitis virus (Feline herpesvirus tip1 ya da FHV-1) akut solunum yolları hastalığı ile tanınan Rhinotracheitis (ya da Feline herpesvirus enfeksiyonu) olarak adlandırılan hastalık etkenidir. Virus tüm dünyada evcil ya da vahşi kedileri etkilemektedir. Özellikle yavru kediler için önemli olan viral üst solunum yolu hastalıklarının çoğu herpesvirus (Rhinotracheitis) ve calicivirus tarafından oluşturulmaktadır.
Rhinotracheitis solunum yolları hastalık semptomlarıyla karakterizedir; örneğin aksırma, hapşurma, burun akıntısı, rinitis(burun yangısı) ve konjunktuvitis (göz kapaklarının içini kaplayan membranın yangısı). Ayrıca Genital sistemi de etkiler ve gebelikte komplikasyonlara neden olur. Rhinotracheitis Feline upper respiratory infection complex(kedilerin üst solunum yollarında görülen enfeksiyon kompleksi)'in bir parçasıdır. Bu viral ve bakteriyel bir grup ajan tarafından oluşturulan bir hastalıklar bütünüdür (örn; calicivirus, chlamydiosis)
Görülme Sıklığı(İnsidans)
Yavru kedilerde, özellikle de enfekte anneden doğan yavrularda,Çok kedili evlerde, pet shoplarda ve hayvan barınaklarında, özellikle ortamın durumu hastalık sıklığını etkiler: Aşırı kalabalık ,Fiziksel (örn., sıcaklık) ya da psikolojik(e.g., yeni bir kedi geldiğinde) stres faktörleri,zayıf -yetersiz beslenme,Yetersiz sağlık koşulları,Yetersiz havalandırma,Hamile ve laktasyondaki kedilerde,Hasta kedilerde(Özellikle zayıflamış immun sistem ya da diğer üst solunum yolu enfeksiyonları) Aşılanmamış kedilerde Sıklıkla gözlenir.
Bulaşma:
FHV-1; enfekte kedinin gözler, burun ve ağız sıvılarından etrafa yayılır. Bulaşma bu sıvılarla kontaminasyonu sonucu çok kolaylıkla olur.Bulaşma genellikle hasta kedinin
hapşuruğunun bazı objelere teması sonucu;örneğin mama ve su kapları,kum kapları,taşıma kapları ve pet sahibinin kıyafetleri,pet sahibinin elleri ile olmaktadır.Hasta annenin yeni doğan yavruları da hastalıklı doğacaktır.Bulaşma ağız,burun, ya da göz akıntısı ile direkt temas ile de gerçekleşir. Hapşurma ve öksürme ile virus 1-1.5metre uzaklığa yayılabilir. FHV-1 ile enfekte birçok kedi asla tamamen virüsten arınamazlar. Bu kediler gizli taşıyıcı olarak bilinirler. herhangi bir semptom göstermeseler bile, sinir hücrelerinde virüsü barındırırlar. Bu gizli taşıyıcılar virusun yayılması için en önemli kaynaktırlar.
Belirtileri:
Herpeste; ateş, gözyaşı akıntısı (önce şeffaf sonra sarı-yeşil), burun akıntısı, aksırık gözlemlenir. Gözlerdeki akıntıdan dolayı göz kapakları kapanabilir ve bunun sonucu gözün şiştiği fark edilir, içerisi akıntı ile dolduğundan gözün en üst tabakası (Cornea) çok ciddi tahrip olur (keratitis) ve gözde ülserler oluşur. Burundaki akıntıdan dolayı burun delikleri de kapanabilir, kediler koku almakta ve solumakta zorluk çekerler. Bu nedenle yemek bulmakta zorlanırlar.
Calicivirus ise; ateş, halsizlik, öksürük, burun akıntısı, göz akıntısı, ağızda yaralarla seyreder. Özellikle yavru kedilerde zatürree oluşturma riski büyüktür. Bu yüzden tedavi bittikten sonra da uzun süre antibiyotik kullanmak gerekmektedir. Ağız mukozasında ve dilde de ülserler oluşur. Bu ülserlerin geçmesi uzun zaman alır ve kedinin genel durumu iyileştiğinde bile ağzı acıyacağından dolayı yemek yiyemeyecektir. Her iki viral hastalık da yavru kediler için son derece ölümcül olabilmektedir. Kedide herhangi bir bulgu veyahut sadece halsizlik görüldüğünde bile hemen veteriner hekime başvurulup tedaviye başlanmalıdır.
Korunma: Sağlıklı kediler ise aşı olarak bu hastalıklardan korunurlar. Kedi karma aşısı olarak bilinen aşının içinde her iki hastalık da bulunmaktadır. Yavru kedi 9 haftalıkken aşılama başlanabilir ve veteriner hekimin öngördüğü programa göre devam edebilir.
Okuyacağınız yazılar tamamen bilgilendirme amaçlıdır. Veteriner hekiminize danışmalı ve detaylı bilgi almalısınız.
Comments